Hervorming van het Burgerlijk Wetboek: Objectieve Aansprakelijkheid van Bestuurders bij Ongevallen vanaf 2025

In een eerder artikel besprak ik de grote hervorming van het aansprakelijkheidsrecht die op 1 januari 2025 in België van kracht wordt. Deze hervorming heeft tot doel de regels voor aansprakelijkheid te moderniseren en de bescherming van slachtoffers te verbeteren, wat ook gevolgen zal hebben voor bestuurders van gemotoriseerde voertuigen. Deze hervorming introduceert geen algemene objectieve aansprakelijkheid voor bestuurders, maar breidt wel het kader uit voor de aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door “gebrekkige zaken”. Dit zou een invloed kunnen hebben op bepaalde gevallen van verkeersongevallen. Vandaag gaan we verkennen wat dit concreet betekent voor bestuurders.

Aansprakelijkheid Zonder Fout voor Gebrekkige Zaken

Traditioneel moest er om de aansprakelijkheid van een bestuurder bij een ongeval in te roepen, worden bewezen dat er een fout was begaan. Dit ging vaak gepaard met lange en complexe procedures voor de slachtoffers. De hervorming van 2025 breidt het concept van foutloze aansprakelijkheid uit voor schade veroorzaakt door gebrekkige zaken, overeenkomstig artikel 6.16 van het nieuwe Burgerlijk Wetboek. Dit betekent dat, indien een ongeval wordt veroorzaakt door een veiligheidsgebrek in een voertuig (een “gebrek”), de bestuurder of de houder van het voertuig aansprakelijk kan worden gehouden voor de veroorzaakte schade, zelfs zonder dat er sprake is van een fout van zijn kant.

Wat is een “gebrek” volgens de hervorming?

Een gebrek wordt gedefinieerd als een kenmerk van de zaak (hier het voertuig) dat het gevaarlijk maakt onder normale gebruiksomstandigheden. Bijvoorbeeld, defecte remmen, overmatige slijtage van banden of een onzichtbaar technisch probleem kunnen een gebrek vormen. Als een ongeval zich voordoet als gevolg van een van deze gebreken, kan de bestuurder aansprakelijk worden gesteld voor de schade, zonder dat het slachtoffer een fout hoeft te bewijzen.

Automatische Aansprakelijkheid in Bepaalde Ongevalssituaties?

De aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken is niet automatisch van toepassing in alle gevallen van verkeersongevallen, maar kan worden ingeroepen zodra een gebrek van het voertuig is aangetoond. Deze aansprakelijkheid geldt niet als het ongeval uitsluitend te wijten is aan een menselijke fout of aan een onvoorziene externe gebeurtenis. Ze kan echter wel van toepassing zijn op:

• Ongevallen veroorzaakt door technische defecten die ondanks regelmatig onderhoud niet werden opgemerkt.
• Gevallen waarin het voertuig een erkend veiligheidsgebrek vertoont, zoals een fabricagefout.

Wat Zijn de Gevolgen voor Bestuurders?

Met deze uitgebreide aansprakelijkheid voor gebreken aan zaken moeten bestuurders zich ervan bewust zijn dat ze verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor bepaalde ongevallen als gevolg van de staat van hun voertuig, zelfs als ze geen rijffout hebben gemaakt. Dit houdt in:

• Extra waakzaamheid bij het onderhoud van het voertuig om eventuele technische gebreken op te sporen en te verhelpen.
• Een beter begrip van de wettelijke verplichtingen om te begrijpen hoe deze nieuwe regel hun aansprakelijkheid kan beïnvloeden.
• Een overleg met hun verzekeraar om te controleren of hun dekking deze uitbreiding van de aansprakelijkheid voldoende dekt.

Invloed op de Verzekeringen

Met de invoering van de aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken is het waarschijnlijk dat verzekeringsmaatschappijen hun producten zullen aanpassen, met name om de risico’s die verband houden met gebreken aan voertuigen te dekken. Bestuurders worden dus aangemoedigd om zich te informeren over de gevolgen voor hun verzekeringscontracten.

Conclusie

De hervorming van de aansprakelijkheid in het Belgische Burgerlijk Wetboek markeert een keerpunt in het verkeersrecht. Door de aansprakelijkheid van bestuurders uit te breiden in gevallen van technische gebreken aan hun voertuigen, legt het de nadruk op de veiligheid en het onderhoud van voertuigen. Hoewel deze aansprakelijkheid niet strikt “objectief” is in de strikte zin van het woord, vereist ze een verhoogde waakzaamheid van bestuurders om ervoor te zorgen dat hun voertuigen geen gebreken vertonen die een ongeval zouden kunnen veroorzaken.

Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen van deze wetgeving om voorbereid te zijn op 1 januari 2025. Voor vragen of juridische begeleiding, aarzel niet om contact met mij op te nemen.