Op weg naar de invoering van de overtreding van “wegmoord” in het Belgisch Strafwetboek?

Verkeersveiligheid blijft een belangrijk aandachtspunt in België, vooral in het geval van dodelijke ongevallen waarbij bestuurders onder invloed van alcohol of drugs betrokken zijn. Momenteel worden dergelijke incidenten juridisch gekwalificeerd als “onvrijwillige doodslag”, wat leidt tot gevangenisstraffen van drie maanden tot vijf jaar en boetes. Deze terminologie en straffen worden echter als onvoldoende beschouwd door veel actoren, waaronder de families van de slachtoffers, die van mening zijn dat deze handelingen het gevolg zijn van opzettelijk gedrag en geen eenvoudige ongevallen.

Voorstel van Vanessa Matz: naar een nieuwe strafrechtelijke kwalificatie

Vanessa Matz, federaal parlementslid en lid van de partij Les Engagés, heeft een amendement ingediend om de overtreding van “wegmoord” in het toekomstige Belgische Strafwetboek op te nemen. Dit voorstel beoogt het vervangen van de term “dodelijk verkeersongeval” door “wegmoord” wanneer de betrokken bestuurder een ernstige fout heeft begaan, zoals rijden onder invloed van alcohol, drugs of een te hoge snelheid. Het doel is om de ernst van deze gedragingen te erkennen en de bijbehorende straffen te versterken.

Het nieuwe Strafwetboek en de straffen

Het nieuwe Strafwetboek, dat naar verwachting in april 2026 in werking treedt, introduceert een indeling van overtredingen in verschillende straffeniveau’s. Volgens het huidige voorstel zou “dodelijk verkeersongeval” overeenkomen met een straf van niveau 3, oftewel een gevangenisstraf van drie maanden tot vijf jaar. Vanessa Matz stelt voor deze overtreding te herkwalificeren als “wegmoord” en de straf op niveau 4 te stellen, wat betekent dat de gevangenisstraf tussen de vijf en tien jaar zou liggen. Ze benadrukt dat deze wijziging de ernst van de gepleegde handelingen beter zou weerspiegelen en tegemoet zou komen aan de verwachtingen van de families van de slachtoffers.

Argumenten voor “wegmoord”

Voorstanders van deze nieuwe kwalificatie stellen dat de huidige terminologie de verantwoordelijkheid van de foutieve bestuurders minimaliseert. Door deze handelingen als “wegmoord” te kwalificeren, wordt erkend dat de beslissing om onder invloed te rijden of met een te hoge snelheid te rijden opzettelijk is en een bewuste risico’s inhoudt, waardoor het gebruik van de term “ongeval” ongepast is. Deze herkwalificatie heeft ook tot doel de afschrikking te versterken en de bewustwording van bestuurders over de potentiële gevolgen van hun gedrag te vergroten.

De vooruitzichten voor de goedkeuring van het voorstel

Het voorstel van Vanessa Matz heeft in het Belgische parlement voor discussie gezorgd. Hoewel het nieuwe Strafwetboek aanzienlijke wijzigingen introduceert, is het specifieke amendement om de overtreding van “wegmoord” in te voeren nog niet goedgekeurd. De discussies gaan door over de wenselijkheid van deze herkwalificatie en de potentiële impact ervan op de verkeersveiligheid en het strafrecht in België.

Conclusie

Het initiatief van sommige politici om de overtreding van “wegmoord” te creëren weerspiegelt een wens om het juridische kader beter aan te passen aan de hedendaagse realiteit van de verkeersveiligheid. Door de ernst van risicogedrag te erkennen en de straffen te versterken, beoogt dit voorstel gerechtigheid voor de slachtoffers en hun families, terwijl het ook bijdraagt aan het voorkomen van gevaarlijk gedrag op de Belgische wegen.